Al vele jaren belijdt de PKN haar "onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël", een opvatting die sinds 2004 verankerd is in de Kerkorde (art. I,7). Omdat 'Israël' in dit verband wordt opgevat als een etnische categorie (alle etnische joden, gelovig of niet) heeft de PKN een etnische gebaseerde Israël-theologie met alle gevolgen van dien (lees hierover o.a. deze lezing of dit artikel van mij). Deze theologische visie met bijbehorende sentimenten schuilt ook achter de weinig kritische houding van de PKN t.a.v. de Israëlische bezettingspolitiek en de slechts aarzelende steun aan de Palestijnse christenen en hun volk.
Onlangs (april 2011) hield prof.dr. Nico den Bok, hoogleraar dogmatiek aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), een belangrijke lezing over onze verbondenheid met Israël en de Messias van Israël. Daarin laat hij helder zien hoe onbijbels het is prioriteit te geven aan etnische binding en loyaliteit, ook als het gaat om de "onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël". Den Bok: "onze primaire loyaliteit ligt bij geloofsgenoten en op de tweede plaats bij volksgenoten." "Wij christenen zijn niet onverbrekelijk verbonden met een volk, met geen enkel volk in de gewone zin." Al vanaf Abraham is Israël primair een geloofsgemeenschap, en staat het etnische aspect op de tweede plaats, aldus Den Bok. Daarom is hij ook van mening dat zowel het aanhangen als het bestrijden van zgn. 'vervangingstheologie' gebaseerd is op een theologische 'categoriefout', want "het 'volk van God' is nooit een etnische gemeenschap geweest", die door een niet-etnische gemeenschap (kerk) vervangen zou kunnen of moeten worden.
Zelfs in de Gereformeerde Bond, die onlangs een brochure publiceerde over Israël en de Palestijnen, staat de officiële Israël-theologie van de PKN ter discussie, m.n. onder jongere theologen. Het is belangrijk dat de PKN nu gefundeerde en constructieve tegenspraak krijgt van een eigen hoogleraar. Wellicht kan dit leiden, met inbreng van Den Bok, tot een grondige revisie van de IP-nota. Dan vindt PKN-leiding misschien ook meer innerlijke vrijheid gehoor te geven aan de noodkreet van de Palestijnse christenen zoals we die horen in hun Kairos-document.
Lees meer: Verbonden met de Messias van Israël (Nico den Bok)